12
желтоқсан
2024
Оқушыларды сапалы тамақтанумен қамтамасыз ету туралы
Балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын сақтау мен нығайтудың ең өзекті мәселелерінің бірі оларды сандық және сапалық жағынан физиологиялық және гигиеналық талаптарға жауап беретін дұрыс тамақпен қамтамасыз ету болып табылады.
Балаларды сапалы және теңгерімді мектеп тамағымен қамтамасыз ету мақсатында, білім беру ұйымдарында Тамақтану сапасын мониторингтеу жөніндегі комиссиялар құрылды, сонымен қатар Тамақтану сапасын мониторингтеу жөніндегі ведомствоаралық сараптамалық топтар жұмыс істейді.
Соңғы жылдары Жамбыл облысында барлық мектептерде ұйымдастырылған тамақтану бойынша оқушылардың тамақтану рационы бойынша Бірыңғай стандарттар енгізілді. Оқушылардың тамақтану рационы бойынша бірыңғай стандарттарды енгізудің негізгі мақсаты - тамақтануды оңтайландыру, тамақтанудың қауіпсіздігін, сапасы мен қолжетімділігін қамтамасыз ету жолымен оқушылардың денсаулығын сақтау және нығайту, жалпы білім беру ұйымдарында оқушылардың тамақтануын ұйымдастыруға қойылатын біріздендірілген талаптарды белгілеу.
Оқушыларды тамақтандыруды ұйымдастыру кезінде білім алушылар мен тәрбиеленушілердің болу ұзақтығын, олардың жас санатын ескере отырып, перспективалды екі апталық мәзір әзірленеді. Мәзірді әзірлеу кезінде тамақтану рационына витаминді-минералды кешенмен байытылған тамақ өнімдерін қосу қажеттілігі, энергетикалық толымдылығы ескеріледі. Бірыңғай стандарттарға сәйкес, қуыру, ыстық дәмдеуіштер (қыша, сірке суы, желкек және бұрыштың барлық мүмкін түрлері) пісіру процесінде толығымен алынып тасталады. Жасыл көкөністер пайданылады, оны белгіленген мерзімнен артық термиялық өңдеуден өтпейді. Суды жеткіліксіз тұтыну оқушылардың денесінің қалыпты жұмысын бұзатындығын ескере отырып, шаршау пайда болады және жұмыс қабілеті төмендейді, ас қорыту және ас қорыту процестері бұзылады, биохимиялық реакциялар баяулайды, бірыңғай стандарттарға сәйкес, мектептерде оқушылардың ішу режимін бақылау ұйымдастырылады.
Мектеп асханаларын мониторингілеу барысында тамақтану сапасын мониторингтеу жөніндегі комиссия мынадай мәселелер бойынша мектептің ас блогының мониторингін жүзеге асырады: санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының болуы; ыдыс-аяққа, бөлшектейтін мүкәммалға, жабдық пен жиһазға; ыдыс-аяқты, жабдықты жууға және күтіп-ұстауға; жинау мүкәммалына; қойма үй-жайларына; тамақ өнімдерін қабылдауға; тамақ өнімдерін сақтауға қойылатын талаптарды сақтау, ас мәзіріне; тарату мәзіріне; тыйым салынған өнімдердің болуына жол бермеуге, тәуліктік сынамаларды сақтауға, дайын тағамдардың сапасын және тамақтану нормаларын бақылауға; ас блогы қызметкерлерінің жеке гигиенасына және арнайы киіміне; медициналық тексеруден өтуге; өндірістік бақылауды жүзеге асыруға. Тамақтану сапасын бақылау жөніндегі ведомствоаралық сараптама тобы тамақтану сапасын мониторингтеу жөніндегі комиссиялар қызметінің тиімділігіне жүйелі талдауды жүзеге асырады, балалардың тамақтануын тиімді ұйымдастыру жөнінде шаралар қабылдайды.
Қазақстандық оқушыларды дұрыс тамақтанумен қамтамасыз ету сөзсіз ұлттық басымдық болып табылады, өйткені тамақтану азаматтардың денсаулық жағдайын анықтайды.
Балаларды сапалы және теңгерімді мектеп тамағымен қамтамасыз ету мақсатында, білім беру ұйымдарында Тамақтану сапасын мониторингтеу жөніндегі комиссиялар құрылды, сонымен қатар Тамақтану сапасын мониторингтеу жөніндегі ведомствоаралық сараптамалық топтар жұмыс істейді.
Соңғы жылдары Жамбыл облысында барлық мектептерде ұйымдастырылған тамақтану бойынша оқушылардың тамақтану рационы бойынша Бірыңғай стандарттар енгізілді. Оқушылардың тамақтану рационы бойынша бірыңғай стандарттарды енгізудің негізгі мақсаты - тамақтануды оңтайландыру, тамақтанудың қауіпсіздігін, сапасы мен қолжетімділігін қамтамасыз ету жолымен оқушылардың денсаулығын сақтау және нығайту, жалпы білім беру ұйымдарында оқушылардың тамақтануын ұйымдастыруға қойылатын біріздендірілген талаптарды белгілеу.
Оқушыларды тамақтандыруды ұйымдастыру кезінде білім алушылар мен тәрбиеленушілердің болу ұзақтығын, олардың жас санатын ескере отырып, перспективалды екі апталық мәзір әзірленеді. Мәзірді әзірлеу кезінде тамақтану рационына витаминді-минералды кешенмен байытылған тамақ өнімдерін қосу қажеттілігі, энергетикалық толымдылығы ескеріледі. Бірыңғай стандарттарға сәйкес, қуыру, ыстық дәмдеуіштер (қыша, сірке суы, желкек және бұрыштың барлық мүмкін түрлері) пісіру процесінде толығымен алынып тасталады. Жасыл көкөністер пайданылады, оны белгіленген мерзімнен артық термиялық өңдеуден өтпейді. Суды жеткіліксіз тұтыну оқушылардың денесінің қалыпты жұмысын бұзатындығын ескере отырып, шаршау пайда болады және жұмыс қабілеті төмендейді, ас қорыту және ас қорыту процестері бұзылады, биохимиялық реакциялар баяулайды, бірыңғай стандарттарға сәйкес, мектептерде оқушылардың ішу режимін бақылау ұйымдастырылады.
Мектеп асханаларын мониторингілеу барысында тамақтану сапасын мониторингтеу жөніндегі комиссия мынадай мәселелер бойынша мектептің ас блогының мониторингін жүзеге асырады: санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының болуы; ыдыс-аяққа, бөлшектейтін мүкәммалға, жабдық пен жиһазға; ыдыс-аяқты, жабдықты жууға және күтіп-ұстауға; жинау мүкәммалына; қойма үй-жайларына; тамақ өнімдерін қабылдауға; тамақ өнімдерін сақтауға қойылатын талаптарды сақтау, ас мәзіріне; тарату мәзіріне; тыйым салынған өнімдердің болуына жол бермеуге, тәуліктік сынамаларды сақтауға, дайын тағамдардың сапасын және тамақтану нормаларын бақылауға; ас блогы қызметкерлерінің жеке гигиенасына және арнайы киіміне; медициналық тексеруден өтуге; өндірістік бақылауды жүзеге асыруға. Тамақтану сапасын бақылау жөніндегі ведомствоаралық сараптама тобы тамақтану сапасын мониторингтеу жөніндегі комиссиялар қызметінің тиімділігіне жүйелі талдауды жүзеге асырады, балалардың тамақтануын тиімді ұйымдастыру жөнінде шаралар қабылдайды.
Қазақстандық оқушыларды дұрыс тамақтанумен қамтамасыз ету сөзсіз ұлттық басымдық болып табылады, өйткені тамақтану азаматтардың денсаулық жағдайын анықтайды.